کنجد و خواص درمانی آن؛ دانهای کوچک اما با فوایدی بزرگ
کنجد و خواص درمانی آن؛ دانهای کوچک اما با فوایدی بزرگ
کنجد یکی از قدیمیترین دانههای روغنی است که از دیرباز در فرهنگ های مختلف، به ویژه در ایران، هند و کشورهای آسیای شرقی، از جایگاه ویژهای برخوردار است. این دانه ریز و مغذی علاوه بر اینکه در آشپزی و تولید روغن به کار می رود، به دلیل ترکیبات غنی و خواص درمانی فراوان، در طب سنتی نیز مورد توجه بوده است.
امروزه تحقیقات علمی نشان داده که مصرف کنجد می تواند نقش مهمی در حفظ سلامت انسان، پیشگیری از برخی بیماریها و حتی کمک به درمان مشکلات مختلف ایفا کند. در این مقاله به بررسی خواص درمانی کنجد می پردازیم و در پایان، نکاتی درباره خرید کنجد عمده و کیلویی ذکر خواهیم کرد.
ترکیبات ارزشمند کنجد
کنجد سرشار از مواد مغذی و ترکیبات مفیدی است که آن را به یک “ابرخوراکی” تبدیل می کند. از جمله مهم ترین ترکیبات آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
چربیهای سالم: بیش از ۵۰ درصد کنجد از روغن تشکیل شده که بخش زیادی از آن اسیدهای چرب غیراشباع مانند اسید اولئیک و لینولئیک است. این چربیها برای سلامت قلب و عروق بسیار مفید هستند.
پروتئین گیاهی: کنجد منبع خوبی از پروتئین گیاهی است و برای افرادی که رژیم گیاهخواری دارند یا ورزشکارند، گزینه ای عالی محسوب میشود.
کلسیم و منیزیم: این دو عنصر در سلامت استخوانها و پیشگیری از پوکی استخوان نقش حیاتی دارند.
آنتی اکسیدانها: کنجد حاوی موادی مانند سزامول و سزامین است که خاصیت آنتی اکسیدانی قوی دارند و از بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت میکنند.
ویتامینهای گروه B و ویتامین E: این ویتامینها برای تقویت سیستم عصبی و سلامت پوست و مو ضروریاند.
خواص درمانی کنجد
- تقویت قلب و عروق:
کنجد یکی از بهترین منابع گیاهی کلسیم است؛ به ویژه برای کسانی که لبنیات مصرف نمیکنند. مصرف منظم کنجد میتواند به تقویت استخوانها، پیشگیری از پوکی استخوان و کاهش التهاب مفاصل کمک کند.
- کنترل قند خون:
برخی تحقیقات نشان دادهاند که ترکیبات موجود در کنجد میتوانند به بهبود حساسیت به انسولین کمک کرده و قند خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کاهش دهند.
- تقویت سیستم ایمنی:
وجود روی، سلنیوم و آنتیاکسیدان های قوی در کنجد، باعث افزایش توان دفاعی بدن در برابر بیماریها و عفونتهای مختلف میشود.
- کمک به سلامت پوست و مو:
روغن کنجد به دلیل داشتن ویتامین E و خاصیت مرطوبکنندگی، در بهبود سلامت پوست و مو مؤثر است. مصرف خوراکی آن نیز میتواند باعث درخشان تر شدن پوست و کاهش خشکی آن شود.
- کاهش استرس و بهبود خلق وخو:
کنجد منبع غنی منیزیم است؛ عنصری که به تنظیم انتقال دهندههای عصبی کمک کرده و باعث کاهش اضطراب و بهبود خواب میشود.
- پیشگیری از سرطان:
آنتی اکسیدان های موجود در کنجد به ویژه سزامین و سزامول، در کاهش استرس اکسیداتیو نقش دارند و میتوانند در پیشگیری از سرطان ها مؤثر باشند.
- تقویت سیستم گوارشی:
کنجد به دلیل داشتن فیبر بالا، عملکرد دستگاه گوارش را بهبود میبخشد، از یبوست جلوگیری کرده و به سلامت رودهها کمک میکند.
برخی از روشهای مصرف کنجد:
کنجد را میتوان به شکلهای مختلف در رژیم غذایی جای داد:
بهصورت خام یا بوداده به همراه نان، سالاد و غذاهای مختلف.
در تهیه انواع شیرینیها مانند حلوا، سوهان و نانهای سنتی.
به صورت ارده یا کره کنجد، که صبحانهای بسیار مقوی است.
به شکل روغن کنجد، که هم برای پخت وپز و هم برای ماساژ درمانی کاربرد دارد.
نکاتی برای خرید کنجد عمده و کیلویی
بسیاری از خانوادهها، کارگاه های شیرینی پزی، نانواییها و حتی رستورانها به مصرف بالای کنجد نیاز دارند. در چنین شرایطی، خرید کنجد عمده یا کیلویی میتواند هم از نظر اقتصادی به صرفه باشد و هم کیفیت محصول مورد نیاز را تضمین کند.
در هنگام خرید کنجد عمده یا کیلویی، به نکات زیر توجه کنید:
- کیفیت و تازگی: کنجد تازه عطر ملایمی دارد و طعم آن بههیچوجه تلخ نیست. از خرید کنجدی که بوی نامطبوع یا ماندگی دارد، دوری کنید.
- نوع کنجد: کنجد سفید، قهوهای و سیاه از جمله انواع پرمصرف هستند. هر کدام خواص و کاربردهای خاص خود را دارند.
- محل نگهداری: کنجد باید در محیطی خنک، خشک و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود تا از فساد روغنهای موجود در آن جلوگیری شود.
- قیمت مناسب: خرید کیلویی از فروشگاههای معتبر یا به صورت مستقیم از واردکنندگان و عمده فروشان، معمولاً قیمت کمتری نسبت به بسته بندیهای کوچک دارد.
جمعبندی
کنجد با وجود ظاهر کوچک و ساده، یکی از مغذی ترین دانههای خوراکی جهان است. مصرف منظم آن میتواند به بهبود سلامت قلب، استخوانها، پوست و مو، تقویت سیستم ایمنی و حتی پیشگیری از بیماریهای مزمن مانند سرطان کمک کند.
اگرچه مصرف روزانه مقدار کمی کنجد هم می تواند مفید باشد، اما افرادی که مصرف بالاتری دارند (مانند کارگاههای شیرینیپزی و رستورانها) بهتر است برای صرفه جویی در هزینهها، به سراغ خرید کنجد عمده و کیلویی بروند.
با در نظر گرفتن خواص درمانی ارزشمند این دانه کوچک، میتوان گفت که جای دادن کنجد در برنامه غذایی روزانه، انتخابی سالم و هوشمندانه برای سلامتی است.